Güneş Yanıklığı
Ceviz Güneş Yanığı
Güneş yakması, bitki sıcaklığının 50°C üstüne çıkması sonucu kalitesinin düşmesi ve tüketilemeyecek duruma gelmesine yol açar. Çoğu zaman hava sıcaklığının 36°C üstüne çıkmasıyla birlikte direkt güneş ışınlarının etkisiyle meyve sıcaklığı yükselir, önce sarı ve sonrasında koyu kahve/siyah lekeler oluşturabilir. Kaolin uygulaması güneş yanıklarının azaltılmasında büyük rol oynar.
Ceviz güneş yanığının verime etkisi
Yüksek sıcaklığın etkisi çoğu zaman ceviz fidanının dış dışmındaki bölgeleri etkiler. Bunlar yaprak, dallar ve özellikle meyvenin kendisi olabilir. Güneş ışınları fidanın iç kısmına direkt erişemediğinden, dalların arasında kalan cevizlere zarar gelme ihtimali düşüktür. Eğer hava sıcaklığı 36°C üstünde seyrediyorsa ve hava açıksa ağacın dış kısımlarında kalan cevizlerde %50’lere varan verim kaybı yaşanabilir. Bu olgun bir ceviz ağacı için çok büyük sayı olmasa dahi ekonomik kayıplara yol açar. Aşağıda güneş yanıklığı oluşmuş ceviz resimleri görülebilir.
güneş yanığı (Gharaghani et al. 2018)
Güneş yanığı mücadelesi
Güneş yanığı çoğu zaman ağacın güneybatı kısmını etkiler ve farklı ceviz cinslerinin yanıklığa yatkınlığı farklıdır. Mücadele olarak kaolin uygulaması, yaprakları ıslatma ve güneş engelleyici file germe seçenekleri mevcuttur. Yaprakları ıslatmak ceviz hastalıklarının taşınmasına sebep olabileceğinden pek önerilmez ve file germe ağacın boyundan dolayı ancak çok küçük yaşlarda yapılabilir ve maddi olarak karlı değildir. Bu sebepten güneş yanıklığı mücadelesinde kaolin uygulaması önerilir.
Kaolin kili nedir?
Kaolin, kimyasal formülü Al2Si2O5(OH)4 olan bir kil türüdür. İnce taneli ve beyaz rengiyle endüstriyel killerden farklıdır. Kozmetik, seramik, boya gibi birçok endüstrinin yanında ziraatte de kullanılır. Kaolin bitkiyle reaksiyona girmeyen minerallerden oluşur ve suda çözülüp bitkiye spreylendiğinde bitki üstünde eşit olarak dağılıp güneş ışınlarını yansıtır. Çok küçük parçacıklardan oluştuğu için güneşin bitkiye ulaşmasını ihmal edecek seviyede düşürür ve fotosentez hızını yavaşlatmaz.
Kaolin uygulaması
Kaolin kili birçok akademik çalışmaya göre farklı dozlarda spreylenebilir; bunlar %2, %3, %4, %5, %6 ve %7.5’tir. Sonuçlar birbirine benzemekle birlikte %2’lik uygulaması ve üstünde koruma seviyesinde bir miktar artış gözlenir. Sıcaklıkların 40°C’ye yaklaşmasıyla birlikte en az %2’lik bir çözelti, yani 2kg/100lt, spreyleme olarak ağacın özellikle dış bölgesine uygulanabilir. Hastalık veya zarar ilaçları gibi ağacın iç kısmının tamamen yıkanmasına gerek yoktur, güneş ışınlarının temas ettiği bölgelerin kaolin ile kaplanması yeterlidir. Sıcaklıkların daha yüksek seyretmesi veya yoğun yağışlı dönem sonrasında kaolin uygulaması dozajı gerekiyorsa artırılıp tekrar edilebilir.
Kaolin ile kaplanan bölgelerdeki sıcaklık 2-4°C civarında düşer. Kaolin uygulaması güneş yanığı sayısını 3’te 1 oranına indirecek kadar etkilidir. Kaolin kullanımının belirlenmiş bir oranı olmamakla birlikte, eğer ki ilk kez uygulanacaksa, %3’lük spreyleme yapıp sonuçların gözlemlenmesi ve gerekliyse kaolin oranının yükseltilmesi doğru bir yaklaşım olur.
Bu hastalıkları da okuyabilirsiniz:
Referanslar Bruce Lampinen, B, Anderson, KK, Metcalf, S, and Negrón, C 2010, Effects of Kaolin Clay Particle Film on Lead Temperature, Nut Temperature and Sunburn Susceptibility in Walnut. Gharaghania, A, Mohammadi Javarzaria, A, Vahdatic, K 2018, Kaolin particle film alleviates adverse effects of light and heat stresses and improves nut and kernel quality in Persian walnut, Scientia Horticulturae 239 (2018) 35–40. Kılıç, N, Türemiş, NF, Barutçular C 2017, Kaolin Uygulamasının Cevizlerde Bazı Bitki Fizyolojik Özellikleri Üzerine Etkileri, Çukurova Tarım Gıda Bil. Der. 32(1): 1-12
Yazıyı paylaşın:
Soru sorabilir veya kendi fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Cevap email yoluyla verilecektir.
