Yerli Ceviz Çeşitleri
Türkiye’de yetişen yerli ceviz çeşitleri
Ülkemizde son yıllarda popülerleşen Chandler cinsinden önce yetiştirilen bazı bölgelere özel ceviz cinsleri bulunmaktadır. Gerek hobi olarak gerekse ticari olarak yetiştirilen bu cinsler bazı iklimlerde çok daha iyi sonuçlar verir. Bu yazıda yerli ceviz türlerini; meyve ağırlığı, tozlayıcı türleri ve hasat zamanı gibi bilgiler kıyaslanmaktadır.
Türkiye’deki yerli ceviz türleri listesi
- Bilecik
- Kaman 1
- Kaman 4
- Kaman 5
- Kaplan-86
- KSÜ – 5
- KSÜ – 15
- Maraş – 11
- Maraş – 12
- Maraş – 14
- Maraş – 18
- Maraş – 19
- Sütyemez – 1
- Sütyemez – 2
- Şebin
- Şen 2
- Tokat 1
- Yalova 1
- Yalova 3
- Yalova 4
- Yavuz 1
İsimlerin yanındaki sayıların anlamı nedir?
Bazı yerli ceviz türleri, farklı sayılarla isimlendirilmektedir. Bunun sebebi, bu ceviz türlerinin farklı özelliklere sahip olmasıdır. Çok benzer yapıları da bulunan bu cevizlerdeki temel fark, iç oranı ve yetiştirilen koşullardır. Örneğin, Kaman 4 ile Kaman 5 arasında belirgin yapısal farklar bulunmaktadır. Temel özellikleri benzer olsa da ikisi bambaşka cinstir. Günlük bir örnek verecek olursak bir ailenin farklı kardeşleri olarak düşünülebilir.
Yerli ceviş çeşitlerinin özellikleri
Bilecik
Kıyı bölgelerin dışında, ceviz yetiştiriciliğine uygun tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Geç uyandığından donların bulunduğu bölgelerde yetiştirilmeye uygundur. Dolgun bir iç yapısına sahip olan Bilecik, %53 iç oranına sahiptir. %68 yağ ve %18 protein oranına sahiptir. Eylül ayının son dönemlerinde hasat edilmektedir. Tozlayıcı türleri ise Yalova 3, Şebin ve Yavuz 1 türleridir. Yine geç yapraklandığı için geç donlara karşı daha dayanıklıdır.
Kaman 1
Eylül ayının sonlarına doğru hasat edilmektedir. Her yıl hemen hemen aynı verimi vermektedir. Tozlayıcısı Kaman 5 çeşididir. Hastalıklara karşı dayanıklı türler arasında yer almaktadır. Diğer Kaman çeşitlerine göre geç yapraklanmaktadır. Bu nedenle geç donlara karşı daha dayanıklıdır. 12 gram meyve ağırlığına, %54 iç oranına ve %65 yağ oranına sahiptir. İnce kabuklu bir yapıya sahiptir. Nispeten yüksek bir verime sahiptir.
Kaman 4
Kaman 1 çeşidine benzer özelliklere sahiptir. İnce kabukludur. Bu nedenle içi kolay ve bütün bir şekilde ayrılmaktadır. Erken dönemlerde hasat edilmektedir. %71 yağ oranına sahiptir. Meyvesi beyazımsı bir renge sahiptir.
Kaman 5
Kaman 1 çeşidine oldukça benzer özelliklere sahiptir. İç oranı %48 dolaylarındadır. Protein oranı %25 seviyesindedir. Kabukları oldukça ince olduğundan çok kolay bir şekilde kırılıp açılmaktadır, böylece bütün bir şekilde iç ceviz çıkartılabilir. Donlara ve hastalıklara karşı nispeten daha dayanıklıdır. Yan dal verimi yüksek değildir.
Şebin
Şebin ceviz fidanı, yüksek verime sahip türler arasında yer almaktadır. Sık dallara sahiptir. Genel olarak kıyıdan uzak bölgelerde yetiştirilir. Geç donların olduğu bölgelerde yetiştirilirse verimi daha yüksek olacaktır. Eylül ayının sonlarına yakın bir dönemde hasat edilir. İç oranı %63 seviyelerindedir. Yağ oranı ise %67’dir. Tozlayıcıları ise Bilecik ve Yavuz 1 çeşitleridir. Kurak dönemlere karşı dayanıksız olduğu için güneş yanıklarında çok çabuk etkilenebilir.
Şen 2
Kıyı bölgeler dışında, ceviz yetiştiriciliğine uygun olan tüm bölgelerde yetiştirilebilir. %74 yağ oranıyla nispeten daha fazla yağ oranına sahiptir. %54 iç oranı bulunmaktadır.
Tokat 1
Ceviz yetiştiriciliğine uygun olan tüm bölgelerde yetiştirilebilir. 12 gram ağırlığa sahiptir. %63 iç ve %71 yağ oranına sahiptir.
Yalova 1
İlkbahar geç donlarının bulunmadığı bölgelerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Bu sebeple deniz etkisine açık bölgeler dışında tüm bölgelerde yani Türkiye’de Akdeniz ve Ege bölgesi dışında yetiştirilmesi önerilir. %49 iç ve %70 seviyelerinde yağ oranına sahiptir. Meyve ağırlığı ise 16 gramdır. Yalova 2 ve Yalova 4 cinsleriyle tozlama yapılabilir.
Yalova 3
Erken çiçeklendiği için geç donların yer almadığı bölgelerde yetiştirilmesi uygundur. Bu sayede daha yüksek verim oranı elde edilebilir. %69 yağ oranına sahiptir. Meyve ağırlığı ortalama olarak 13 gramdır ve taze tüketilmeye elverişlidir. Yalova 1 cinsiyle tozlama gerçekleştirilebilir.
Yalova 4
Yalova 3 ile aynı değerlere sahiptir. Birbirlerine oldukça benzer bir yapı içerisindedirler. İç oranı %52 seviyesindedir. Yine geç donların olmadığı bölgelerde yetiştirilmesi daha uygun olacaktır. Yalova 1 ve Yalova 3 cinsileriyle tozlama gerçekleştirilebilir.
Yavuz 1
Yavuz 1 ceviz fidanı, ceviz tarımına müsait olan tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Geç donların bulunduğu bölgelerde yetiştirilmesi daha uygundur. İç oranı %56 seviyesindedir. Dolgun bir iç yapısına sahiptir ve beyaz renkli yapısıyla bilinir. Yaklaşık olarak 17,4 gram meyve ağırlığına sahiptir. Eylül ayı sonlarına doğru hasat edilir. Şebin, Yalova-3 ve Bilecik çeşitleri ile tozlanabilir.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
Referanslar T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ceviz Üretici Rehberi
Yazıyı paylaşın:
