Ceviz Bakteriyel Yanığı
Ceviz yanığı Chandler ve diğer cins cevizlerde birçok coğrafyada görülen önlenebilir bir hastalıktır. Genelde ceviz yanığı ilkbahar yağışlarının şiddetli geçtiği yerlerde görülür ve ciddi verim kaybına sebep olabilir.
Ceviz Yanığı Sebebi
Ceviz yanığının sebebi Xanthomonas campestris adlı bakteridir. Bu bakteri yalnızca ceviz tipi bitkilerde hastalığa sebep olur.Yaşadığı optimum sıcaklık 28-32 °C’dir. 37 – 1°C aralığında ise hayatta kalabilir. Farklı çevrelerde hayatta kalabilen bu bakteri sarı renk pigment yayar. Bakteri ağaca stoma kısmından veya başka doğal açıklıklardan giriş yapabilir. Yaralar, sıyrıklar, zararlı delikleri bakterinin girişine sebep olabilir. Bölgenin ıslak olması bakterinin bitkiye giriş yapması için şarttır bu sebepten yağışlı veya nemli iklimlerde hastalığa daha sık rastlanır.
Ceviz Yanığı Semptomları
Tüm sezon ceviz yanığı hastalığının gelişmesi için elverişlidir. Bitkinin yeşil ve genç olan kısımlarında hastalık gelişebilirken odunlaşmış bölgelerde bakteri gelişimi görülmez. Bakteri bitkinin yaprağının tüm bölgelerine saldırır, sarı-kahverengi lekeler bırakır. Yaprak küçükken saldırı gerçekleşmişse yaprak olması gerektiği gibi büyüyemez ve fonksiyonel sorunlar oluşabilir, yaprak sonbahar gelmeden dökülebilir. Bakteri aynı zamanda bitki polenlerine tutunup uçuşma sayesinde başka ağaçlara geçiş yapabilir. Enfekte edilen erkek organ kararır ve işlevsiz hale gelir, bu durum tozlaşmayı ciddi anlamda olumsuz etkiler. Tozlaşma gerçekleşmiş olsa dahi ceviz enfekte olabilir ve meyvede gözle görülür kararma gerçekleşebilir. Bu durum cevizi tüketilemez hale getirir ve çiftçi için ekonomik sorunlara yol açabilir.
A görseli yaprağın üst yüzeylerinde nekrotik lezyonlardır. B görseli yaprağın alt yüzeyini gösterir. C görseli enfekte olmuş bir yan daldır. D görseli olgunlaşmakta olan cevizin dış yüzeyinin enfekte edilmiş halidir. E ve F görselleri ise daha derine inmiş nekrotik lezyonlardır.
Enekte olmuş meyve ve yaprakta dökülme görülebilir, bu bitkinin kendisini koruma mekanizması olarak düşünülebilir. Enfekte bölümü dökmek hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir veya durdurabilir. Altta anlatılacağı gibi dökülen hasta yaprak veya meyvelerin toplanıp dezenfekte edilmesi çok önemlidir.
Ceviz Yanığı Mücadelesi
Bakteri, ceviz fidanında sürekli olarak yaşar ve bitki büyüme dönemine geçtiğinde etrafta ıslaklık varsa çoğalmaya ve bitkiyi enfekte etmeye başlar. Islaklık yağmurdan olabileceği gibi aynı zamanda sprey sulamadan ve çiğ düşmesinden de oluşabilir. Ağacın iç kısmına ışığın girmesi için ve ıslaklık sorununu minimuma indirmek için iyi budama yapmak çok önemlidir. Budama için tıklayın.
Bunun yanında ceviz yanığının konrolü yıllardır aynı şekilde yapılmaktadır. Metalik bakırlı ilaçlar ceviz yanığının tedavisinde kullanılır. Bordo çözeltisi (Bordo bulamacı) bakırlı bir çözelti olup ceviz yanığının önlenmesinde etkilidir. Bordo bulamacı bitki dişi organları filizlenmeye başladığında yapılmalıdır ve bu süre geciktirilmemelidir. Kışın yapılacak erken bordo bulamacı uygulaması verimli olabilir ancak şart değildir. Şart olan durum bordo bulamacının tüm ağacı kaplamasıdır. Uygulama bir veya iki hafta aralıklarla sezon içinde 10 defayı geçmeyecek sayıda yapılabilir. Hava durumuna bağlı yağışın veya çiğ düşmesinin yoğun görüldüğü tarihlerde ceviz yanığı geçmişi olan bahçelerde sık aralıklı uygulama tavsiye edilir. Aksi takdirde 1-2 uygulama yeterli olacaktır. Dönüm başına 0.5 kg’lık metalik bakır çözelti oluşturulup bitkilere spreylenerek uygulanır. Kocide, metalik bakır içeren lisanslı bir fungusittir ve bu durumlarda kullanılabilir.
Bazı cevizlerin bakıra direnci oluşur ve metalik bakır ceviz yanığı sorununu çözemeyebilir. Bu durumlarda Bakanlık onaylı Mancozeb fungusiti kullanılabilir.
Tarım Orman Bakanlığı Veri Tabanı
Bu hastalıkları da okuyabilirsiniz:
Referanslar Adaskaveg, J.E. Management of Walnut Blight in a Wet Spring, Department of Plant Pathology and Microbiology University of California, Riverside. Ramos, D. D., 1998. Walnut Production Manual, Oakland: University of California Press. Xanthomonas arboricola Diseases of Stone Fruit, Almond, and Walnut Trees: Progress Toward Understanding and Management - Scientific Figure on ResearchGate.
Yazıyı paylaşın:
Soru sorabilir veya kendi fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Cevaplar email yoluyla verilecektir.
