Elma İç Kurdu Zararlısı
Elma İç Kurdu (Cydia Pomonella) Zararlısı
Elma iç kurdu, çoğunlukla elma ve armut ve aynı zamanda ceviz meyveleri istila edip onları tüketen bitki zararlısıdır. Mücadele edilmediği takdirde ciddi verim kaybına, meyve kalitesinin düşmesine, meyvelerin erken dökülmesine veya tüketilemeyecek hale gelmesine sebep olur. Elma iç kurdu aynı zamanda ceviz iç kurdu olarak da isimlendirilir ancak ikisi de adı Cydia Pomonella olan aynı canlıdır.
Elma iç kurdu gri renkli 2 cm genişliğinde çadırımsı kanatları olan Tortricidae familyasına ait bir bitki zararlısıdır. Kışı ağaç tabanı veya kabuk döküntüleri yakınlarında koza içinde gelişmiş larva olarak geçirir. İlkbaharın başlarında pupa ve nisan sonlarında güve halip uçmaya hazır hale gelir. Güveler sıcaklık 13°C’yi aştığında uçmaya ve 16°C’yi aştığında çiftleşmeye başlar. Çiftleşme sonrası dişi elma iç kurdu 30-70 arası yumurtayı yaprak, filiz, dal ve meyveler üzerine bırakır. Bu ana kadar elma iç kurdu henüz ağaca veya meyveye zarar vermemiştir.
Sonrasında, yumurtalar bu yüzeylerde çatlayıp larva olur. Larva, içinde yaşayacağı gelişmekte olan bir meyve arar ve bulduğu genç meyveyi delerek içine girer. İçine girdiği meyveyi istila edip tüketen ve buraya dışkılayan larva, meyveyi kalitesiz veya yenilemeyecek hale getirir. Eğer mevsimin başında gelişen meyveye giriş yapıldıysa meyve dökülebilir. Zararlı mücadelesi yapılmadığı takdirde %20 civarında ürün kaybı meydana gelebilir.
Elma iç kurdu yaşam döngüsünde larva gelişimini tamamladıktan sonra meyveyi bırakır ve kışı geçirmek için ağaçtan düşer veya çatlak kabuklar arasına girer.
Elma/ceviz iç kurdu ile mücadele
Elma/ceviz iç kurdu ile mücadelede süreklilik oldukça önemlidir; zararlı mücadelesi yıllar boyunca yapılmamış ve popülasyon birikmişse mücadele zorlaşır. Biyolojik veya kimyasal ilaçlı mücadele ile elma iç kurdu sorununu çözmek mümkündür ancak yalnızca kendi bahçenizde mücadeleyi yapmak yeterli olmayabilir. Çevrenizdeki komşu bahçelerden veya orman benzeri alanlardan da zararlıların gelebileceğini unutmamak ve mücadeleye o alanları da katmak doğru olur.
Biyolojik Mücadele
Oldukça basit ancak yararlı doğal önlem olarak yere dökülmüş olan lekeli meyveler kesinlikle toplanıp bahçenin dışında imha edilmelidir. İklime göre değişmekle birlikte Nisan aylarının sonlarına doğru 5 hektar araziye en az 1 feromon tuzağı asılması, uçan zararlıların çiftleşmesini engelleyerek yeni yumurtaların ağaç üstüne bırakılmasını ve böylece larvaların meyveye girmesini engelleyecektir. Etraftaki bahçelerden zararlı geldiğinden şüpheleniliyorsa sınırdaki ağaçlara daha fazla sayıda tuzak asılması riski azaltır. Tuzaklar en az 1.5 metre yüksekliğine asılmalı ve feromonun tavsiye edilen değiştirilme sıklığına uyularak yıl boyunca mevcut tutulmalıdır.
Bunun yanında birçok ülkede ve Türkiye’de yapılan araştırmalar, bitkilere ve hayvanlara herhangi zararlı olmayan Trichogramma yumurta parazitinin Cydia Pomonella biyolojik mücadelesinde kullanılabileceğini açıkça belirtmişlerdir. Bu gözle görülmesi zor olan canlı kitlesini bahçede barındırmak elma iç kurdu mücadelesi olarak düşünülebilir.
Kimyasal Mücadele
Elma/ceviz iç kurdu ile kimyasal ilaçlı mücadele hızlı sonuç verir ve bahçe tamamen istila edilmişse kullanılması önerilir. Kimyasal mücadelede en önemli değişken zamanlamadır.
Elma/ceviz iç kurdu ilacı ne zaman atılır?
Larva meyvenin içine girdikten sonra ilaçlama etki etmeyeceğinden yumurtalar çatlamadan önce veya tam çatladığı zaman ilaçlama yapmak gerekir. Zamanlama iklimden iklime değiştiği için feromon tuzakları veya günlük etkili sıcaklık hesaplaması ilaçlamanın zamanlamasını belirlemekte kullanılabilir (Günlük etkili sıcaklık hesaplamasını yazının en altında bulabilirsiniz). Bu tarih Edirne şehri için Mayıs ayının ortalarına denk gelir. Daha sıcak iklimlerde daha erken, daha soğuk iklimlerdeyse daha geç ilk ilaçlama yapılabilir. Bahçede ciddi sayıda zararlı gözlemleniyorsa ikinci ilaçlama iki hafta sonrasında yapılabilir.
Elma/ceviz iç kurdu ilacı
Ceviz ve elma için Bakanlığın onayladığı iç kurdu ilacı Thiacloprid‘dır. Bu etken maddeyi içeren çeşitli ürünler mevcuttur ve elma iç kurdu (cydia pomonella) kimyasal mücadelesi için kullanılabilir. Tarım Bakanlığı Veri Tabanı
Kurtlu meyve yenebilir mi?
Kurtlu meyvede zararlının eriştiği noktalar küf içerebileceğinden tavsiye edilmez ancak yemeyi düşünüyorsanız zararlının eriştiği tüm noktaları kestiğinizden emin olmanız gereklidir.
Etkili sıcaklık toplamı (ETS) hesaplaması
Zararlıların vücut sıcaklığı çevreyle birebir ilişkilidir. Elma iç kurdunun gelişebileceği en düşük sıcaklık 10°C. Sıcaklık değişimi yumurtanın bırakıldığı andan itibaren takip edilirse yumurtanın çatlayacağı zaman tesbit edilebilir. Bunun için Meteoroloji Genel Müdürlüğü veya AccuWeather gibi güvenilir bir meteoroloji kaynağından yararlanmak gereklidir.
Etkili Sıcaklık ile Derece Gün aynı anlamlıdır ve temel matematiksel formülü aşağıdadır.
Elma iç kurdu için baz sıcaklığı üstte bahsedildiği gibi 10°C’dir.
Elma iç kurdu ETS hesabı için adım adım aşağıdaki metot izlenebilir:
- Yılın başından itibaren tüm günlerin sıcaklık ortalamaları alınır.
- Tüm günlerin ortalamalardan 10 değeri çıkartılır.
- Negatif sonuçlar 0 kabul edilir
- Tüm değerler 250 değeri bulunana kadar toplanır.
Formül aşağıda görülebilir
Örnek: 1 Mayıs’ta sıcaklığın en düşük 12°C ve en yüksek 20°C olduğu durumda etkili sıcaklık kaçtır?
En düşük ve en yüksek sıcaklıklar toplanıp ikiye bölünür, 10 değeri çıkartılır ve 6 değeri bulunur. Bu yalnızca 1 Mayıs gününün sonucunu verir. İlaçlama zamanını bulmak için yılın başından itibaren bu hesaplama yapılarak 250 değerine ulaşıldığı gün ilaçlama yapılabilir denir. Yılın başında ortalama sıcaklık değeri 10°C’nin altında olması muhtemeldir, bu değerler her zaman için sıfır kabul edilir.
Bu zararlıları da okuyabilirsiniz:
Referanslar Agriculture Victoria 2021, Codling moth, Department of Jobs, Precincts and Regions, Australia. J. L. Caprile, UC Cooperative Extension, Contra Costa Co.; and P. M. Vossen, UC 2019, Cooperative Extension, Sonoma/Marin Co. L. Sigsgaard, A. Herz, M. Korsgaard, and B. Wührer 2017, Mass Release of Trichogramma evanescens and T. cacoeciae Can Reduce Damage by the Apple Codling Moth Cydia pomonella in Organic Orchards under Pheromone Disruption, Department of Plant and Environmental Sciences, University of Copenhagen. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2018, Ceviz Entegre Mücadele Teknik Talimatı.
Yazıyı paylaşın:
Soru sorabilir veya kendi fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Cevaplar email yoluyla verilecektir.
