Chandler Cevizi
Chandler Ceviz
Oval, açık renkli, ince kabuklu ve yüksek kaliteli bir cevizdir. Açık renklidir ve ağırlık olarak iç ceviz oranı %49’dur. Kabuğu kolay kırılır ve iç cevizi rahatlıkla ayrılır. Ağaç yan dallardan ürün verir ve döllemesi Cisco, Franquette ve Fernette ile yapılır. Çoğu ceviz çeşidinden farkı ise uykudan (dormansiden) geç uyanmasıdır, bu sebeple geç hasat edilir. Ortalama bir Chandler cinsi ceviz yeşil kabuğu ayrılıp kuruduktan sonra 13 gramdır. İç ceviz ise 6.5 gramdır.
Akdeniz tipi iklimlerde yetişir, zaralı ve hastalıklardan az etkilenir. 40 yılı aşkın verim süresi ve uzun ürün depolama özelliğiyle günümüzde birçok çiftçi ve yatırımcı tarafından üretimi ve satışı yapılmaktadır.
Chandler ceviz fiyatları
Chandler cinsi piyasadaki çoğu cinsten gerek lezzet gerekse görüntü anlamında üstün olduğundan dolayı fiyatları yerli veya orta/düşük kaliteli cevizlerde %20-30 oranında daha yüksektir. 2022 yılında Chandler cinsinin kabuklu parakende fiyatı yaklaşık 120 TL iken iç ceviz halinde 250 TL civarındadır.
| Kabuklu Chandler Ceviz – 1kg | 120 TL |
| İç (Kelebek) Chandler Ceviz – 1kg | 250 TL |
| Kırık İç Chandler Ceviz – 1kg | 220 TL |
Chandler cinsi toptan olarak satıldığında fiyatı ciddi olarak düşer. Genelde piyasada toptan olarak 3.5 dolardan satılan chandler cevizin 2022’deki toptan fiyatı 60 ile 70 TL arasında değişmektedir.
| Kabuklu Toptan Chandler Ceviz (kilosu) | 60 – 70 TL |
Chandler ceviz nasıl tüketilir?
Özellikle yüksek lezzeti sebebiyle ara öğün veya sade olarak tüketilmesi önerilen Chandler cinsi aynı zamanda salatalarla pişmemiş mezelerle ve tatlıların üstünde tüketilebilir. Bunun yanında çorbalarda ana yemeklerde ve tatlıların içinde de kullanılabilir ancak ısıyla temas ettiğinde yüksek lezzetini kaybetme ihtimali olduğundan bu yemekler için daha düşük kalite ceviz kullanılabilir.
Chandler cinsinin yaşayabildiği ortam
Chandler cinsinin verimili olması için yaşadığı ortamın bitkiye uyumlu olması beklenir. Chandler cinsi ortam sıcaklığına bağlı olarak, örneğin Marmara bölgesinde zaman Nisan ayında uyanır.
Bitki 40°C ile -11°C arasında hayatta kalabilir ancak Nisan ayının başlarında aylarında, yani bitkiler filiz verdiğinde, sıcaklığın sıfır derecenin altına düşmesi bitkinin donmasına sebep olup bitkinin verimini ve şeklini doğrudan etkileyebilir. Kurak ve aşırı yağışlı iklimler Chandler cinsi ceviz üretimi için uygun değildir, ancak doğru sulama programı ile kuraklık sorunu çözülebilir.
Bahçenin konum seçimi yapılırken pH değeri 5.5 ile 7.5 arası değerde olmasına dikkat edilmelidir. Toprak tipi olarak ise yalnızca killi veya yalnızca kumlu olmadığı sürece verimli üretim yapılabilir. Türkiye’de Marmara ve Ege bölgelerinde Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Balıkesir gibi şehirlerde iklim çoğu zaman elverişli olduğundan üretimi yapılabilmektedir.
Chandler cinsinin hasat zamanı
Chandler cinsi ceviz don olayından etkilenmemesi için çoğu cinsten daha geç dönemde uyanır ve gelişme süresi daha uzun sürer. Ülkemizde çoğu ceviz hasadı Eylül ayında yapılırken Chandler cevizinin hasadı genelde Ekim ayının başına tekabul eder. Erken uyanan ağaçların gelişimi erken tamamlanır ve bu durumda hasat biraz daha erken yapılabilir.
Chandler cinsi için dölleyici
Chandler cinsi diğer ceviz cinsleri gibi erkek ve dişi organı ağaç üzerinde barındırır ancak bunlar farklı zamanlarda olgunlaştıklarından Chandler dişisi kendi kendini tozlayamaz. Bu sebepten Chandler ceviz bahçesine en az %2 oranında Cisco, Franquette veya Fernette cinsi dölleyici cins dikilmesi önerilir. Dölleyici oranının %5’in üstünde olması hem gereksizdir hem de aşırı döllemeden dolayı erken meyve dökülmesine sebep verebilir.
Hastalıkları
Ceviz yanığı, kök kanseri, armillaria kök çürüklüğü, kök boğazı çürüğü ve ceviz antrakozu başlıca ceviz hastalıklarındandır. Bu hastalıklar ağacın büyümesinin yavalamasına, durmasına ve müdehale edilmezse ağacın ölmesine sebep olabilir. Doğru bir gözlem ve mücadele programı ile tamamının tedavisi ve hatta hasta olmadan korunması mümkündür.
Zararlıları
Elma iç kurdu, sarı ağaç kurdu, yaprak biti, iki noktalı kırmızı örümcek chandler cinsi cevize maddi olarak en ciddi zararı veren zararlılardır. Doğru zamanda yapılan zararlı mücadelesi ekonomik zararı oldukça düşürür.
Dünya’da Ceviz Üretimi
Dünya’da en çok ceviz üreten ülke Çin’dir ve arkasından ABD gelmektedir. ABD’de üretimin %99’u Kaliforiya bölgesinde olmaktadır. Türkiye ise toplam ceviz üretiminde İran’ın arkasında 4.’dür ve kapasite olarak yükseliştedir.
Chandler ismi nereden gelmektedir?
Chandler cinsi ceviz, 1979 yılında University of California tarafından üretilmiş olup aynı enstitüdeki akademisyen Profesör Doktor W. H. Chandler’ın adıyla anılmaktadır. Chandler cinsi cevizin ismi İngilizce kökenlidir. Bu sebepten Türkçe’de ‘Çetnır‘ ve ‘Çendler‘ cinsi olarak duymak mümkündür.
Referanslar AWIA, 2009, Best Practice Management for Establishing a Walnut Orchard, Melbourne: The State of Victoria, Department of Primary Industries. University of California, D., 2020. Fruit & Nut Research & Information Center. Available at: http://fruitandnuteducation.ucdavis.edu/fruitnutproduction/Walnut/Walnut_Cultivar_Table
Yazıyı paylaşın:
Soru sorabilir veya kendi fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Cevaplar email yoluyla verilecektir.
